|
OGÓLNE ZASADY ZAŁATWIANIA SPRAW W URZĘDZIE
Podstawa prawna:
Urząd Gminy załatwia sprawy w sposób i na zasadach określonych w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2023 r. poz. 775 z późn.zm.), zwanej dalej "kpa", chyba, że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Wymagane dokumenty:
Przed złożeniem wniosku w danej sprawie należy dowiedzieć się, jakie dokumenty trzeba dołączyć do wniosku. Szczegółowych informacji na ten temat powinien udzielić urzędnik zajmujący się załatwieniem danej sprawy. Informacji dotyczących dokumentów wymaganych do załatwienia sprawy można szukać również w przepisach prawa oraz Biuletynie Informacji Publicznej .
Opłata skarbowa:
Od dokonania czynności urzędowej, wydania zaświadczenia, wydania zezwolenia (pozwolenia, koncesji) oraz od złożenia dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii jeżeli podlegają opłacie skarbowej i nie są od niej zwolnione należy wpłacić opłatę skarbową w odpowiedniej wysokości, z chwilą powstania obowiązku jej zapłaty, zgodnie z ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 2111).
Obywatel ma prawo do uzyskania informacji na temat opłaty skarbowej związanej z załatwieniem danej sprawy w urzędzie.
Urzędnik powinien poinformować obywatela czy dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia, wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji) lub złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii podlega opłacie skarbowej, czy nie jest od niej zwolnione, jaka jest wysokość tej opłaty oraz w jaki sposób można dokonać jej zapłaty.
Więcej informacji na temat opłaty skarbowej - patrz OPŁATA SKARBOWA
Termin:
Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwiane niezwłocznie. (art. 12 § 2 kpa)
Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. (art. 35 § 3 kpa)
Załatwienie sprawy w postępowaniu uproszczonym powinno nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie miesiąca od dnia wszczęcia postępowania. (art. 35 § 3a kpa)
Do w/wym. terminów nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów doręczania z wykorzystaniem publicznej usługi hybrydowej, o której mowa w art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 18 listopada 2020r. o doręczeniach elektronicznych (Dz.U. z 2023r. poz.285 z późn.zm.), okresów zawieszenia postępowania, okresu trwania mediacji oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo przyczyn niezależnych od organu (art. 35 § 5 kpa)
O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie organ administracji publicznej jest obowiązany zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki, wskazując nowy termin załatwienia sprawy oraz pouczając o prawie do wniesienia ponaglenia. (art. 36 § 1 kpa)
Jeżeli:
1) nie załatwiono sprawy w terminie określonym w art. 35 kpa lub przepisach szczególnych ani w terminie wskazanym zgodnie z art. 36 § 1 kpa (bezczynność);
2) postępowanie jest prowadzone dłużej niż jest to niezbędne do załatwienia sprawy (przewlekłość) stronie służy prawo do wniesienia ponaglenia do organu wyższego stopnia za pośrednictwem organu prowadzącego postępowanie, a jeżeli nie ma organu wyższego stopnia - do organu prowadzącego postępowanie. (art. 37 § 1 i 3 kpa)
Informacje
dodatkowe:
Obywatele-strony postępowania administracyjnego- mają prawo do uzyskania wyczerpujących informacji o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania. Urzędnik prowadzący daną sprawę powinien czuwać nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielać im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek. (art. 9 kpa)
Postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu. (art. 61 § 1 kpa)
O wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jeden ze stron powinny zostać zawiadomione wszystkie osoby będące stronami w sprawie. (art. 61 § 4 kpa)
Jeżeli postępowanie stało się z jakiejkolwiek przyczyny bezprzedmiotowe w całości lub w części, organ administracji publicznej wydaje decyzje o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości lub w części. Postępowanie może zostać umorzone jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz gdy nie jest to sprzeczne z interesem społecznym. (art. 105 kpa)
Strony mają prawo do czynnego udziału w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji do wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu nie jest bezwzględna. Organ administracji publicznej może od niej odstąpić, jeżeli załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu grożącą niepowetowaną szkodę materialną. (art. 10 § 1 i 2 kpa)
W każdym stadium postępowania urzędnik prowadzący daną sprawę obowiązany jest umożliwić stronie przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek, kopii lub odpisów, z wyjątkiem akt zawierających informacje niejawne o klauzuli tajności "tajne" lub "ściśle tajne" i innych akt, które zostały wyłączone ze względu na ważny interes państwowy.
Strona może żądać uwierzytelnienia sporządzonych przez siebie odpisów lub kopii z akt sprawy lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, o ile jest to uzasadnione ważnym interesem strony.
Odmowa umożliwienia stronie przeglądania akt sprawy, sporządzania z nich notatek, kopii i odpisów , uwierzytelnienia takich kopii i odpisów lub wydania uwierzytelnionych odpisów następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. (art. 73 i 74 kpa)
Strona może w terminie 14 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji żądać jej uzupełnienia w szczególności co do rozstrzygnięcia lub co do prawa do odwołania albo sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia ( np. dotyczącego prawa odwołania). (art. 111 § 1 kpa)
Ponadto organ administracji publicznej może z urzędu lub na żądanie strony prostować w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez siebie decyzjach.
Organ, który wydał decyzję, wyjaśnia również w drodze postanowienia na żądanie organu egzekucyjnego lub strony wątpliwości co do treści decyzji. (art. 113 kpa)
W razie uchybienia terminu organ przywraca termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin. (art. 58 § 1 i 2 kpa)
Organy administracji publicznej w sprawach, których charakter na to pozwala, dążą do polubownego rozstrzygania kwestii spornych oraz ustalania praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania w należących do ich właściwości sprawach, w szczególności przez podejmowanie czynności:
1) skłaniających strony do zawarcia ugody, w sprawach, w których uczestniczą strony o spornych interesach;
2) niezbędnych do przeprowadzenia mediacji.
Organy administracji publicznej podejmują wszystkie uzasadnione na danym etapie postępowania czynności umożliwiające przeprowadzenie mediacji lub zawarcie ugody, a w szczególności udzielają wyjaśnień o możliwościach i korzyściach polubownego załatwienia sprawy. (art. 13 kpa)
W sprawie, w której toczy się postępowanie administracyjne, strony mogą zawrzeć ugodę, jeżeli charakter sprawy na to pozwala i nie sprzeciwiają się temu przepisy szczególne. (art. 114 kpa)
Ugoda wymaga zatwierdzenia przez organ przed którym została zawarta. Zatwierdzenie lub odmowa zatwierdzenia ugody następuje w drodze postanowienia, na które służy stronie zażalenie. (art. 118 § 1 i art. 119 § 1 kpa)
STRONA
Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. (art. 28 kpa)
Osoby fizyczne nie posiadające zdolności do czynności prawnych działają przez swych ustawowych przedstawicieli. (art. 30 § 3 kpa)
Strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania.(art. 32 kpa)
Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna posiadająca zdolność do czynności prawnych. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu. (art. 33 § 1 i 2 kpa)
W sprawach mniejszej wagi organ administracji publicznej może nie żądać pełnomocnictwa, jeżeli pełnomocnikiem jest członek najbliższej rodziny lub domownik strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu upoważnienia do występowania w imieniu strony. (art. 33 § 4 kpa)
PODANIA
Podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia) wnosi się na piśmie, za pomocą telefaksu lub ustnie do protokołu. Podania utrwalone w postaci elektronicznej wnosi się na adres do doręczeń elektronicznych lub za pośrednictwem konta w systemie teleinformatycznym organu administracji publicznej. Jeżeli przepisy odrębne nie stanowią inaczej,podania wniesione na adres poczty elektronicznej organu administracji publicznej pozostawia się bez rozpoznania.
Podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres, również w przypadku złożenia podania w postaci elektronicznej, i żądanie oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych. Podanie wniesione na piśmie lub ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził. Gdy podanie wnosi osoba, która nie może lub nie umie złożyć podpisu, podanie lub protokół podpisuje za nią inna osoba przez nią upoważniona, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu. Podanie wniesione na adres do doręczeń elektronicznych lub za pośrednictwem konta w systemie teleinformatycznym organu administracji publicznej zawiera dane w ustalonym formacie, zawartym we wzorze podania określonym w odrębnych przepisach, jeżeli te przepisy nakazują wnoszenie podań według określonego wzoru.(art. 63 kpa)
Jeżeli w podaniu nie wskazano adresu wnoszącego i nie ma możności ustalenia tego adresu na podstawie posiadanych danych, podanie pozostawia się bez rozpoznania. Jeżeli podanie nie spełnia innych wymagań ustalonych w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż siedem dni, z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania. (art. 64 kpa).
W przypadku gdy wnoszący podanie nie usunie braków w w/wym. terminie podanie zostanie pozostawione bez rozpoznania.
WZYWANIE OSÓB PRZEZ ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
Organ administracji publicznej może wzywać osoby do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań osobiście, przez pełnomocnika, na piśmie, jeżeli jest to niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy lub dla wykonania czynności urzędowych. (art. 50 § 1 kpa)
W przypadkach, w których osoba wezwana nie może stawić się z powodu choroby, kalectwa lub innej nie dającej się pokonać przeszkody, organ może dokonać określonej czynności lub przyjąć wyjaśnienie albo przesłuchać osobę wezwaną w miejscu jej pobytu, jeżeli pozwalają na to okoliczności, w jakich znajduje się ta osoba. (art. 50 § 3 kpa)
Do osobistego stawienia się wezwany jest obowiązany tylko w obrębie gminy lub miasta, w którym zamieszkuje albo przebywa. Obowiązek osobistego stawiennictwa dotyczy również wezwanego, zamieszkałego lub przebywającego w sąsiedniej gminie lub mieście. (art. 51 kpa)
Osobie, która stawiła się na wezwanie, przyznaje się koszty podróży i inne należności ustalone zgodnie z przepisami zawartymi w dziale 2 tytułu III ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2021 r. poz.2257 z późn.zm.). Dotyczy to również kosztów osobistego stawiennictwa stron, gdy postępowanie zostało wszczęte z urzędu albo gdy strona została bez swojej winy błędnie wezwana do stawienia się. Żądanie przyznania należności należy zgłosić organowi administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie, przed wydaniem decyzji, pod rygorem utraty roszczenia. (art. 56 kpa)
Osoba, która była zobowiązana do osobistego stawienia się i mimo prawidłowego wezwania nie stawiła się bez uzasadnionej przyczyny jako świadek lub biegły albo bezzasadnie odmówiła złożenia zeznania, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin albo udziału w innej czynności urzędowej, może być ukarana przez organ przeprowadzający dowód karą grzywny do 50 zł, a w razie ponownego niezastosowania się do wezwania - grzywną do 200 zł. Na postanowienie o ukaraniu grzywną służy zażalenie. (art. 88 § 1 kpa)
Nie dotyczy to osób, którym przysługuje prawo odmowy złożenia zeznań w charakterze świadka oraz odmowy odpowiedzi na pytania. Małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo i powinowaty pierwszego stopnia strony, a także osoba pozostająca ze stroną w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli mogą odmówić zeznań w charakterze świadków. Prawo odmowy zeznań trwa także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli. Także świadek może odmówić odpowiedzi na pytania, gdy odpowiedź mogłaby narazić jego lub jego wyżej wymienionych bliskich na odpowiedzialność karną, hańbę lub bezpośrednią szkodę majątkową albo mogłaby spowodować naruszenie obowiązku zachowania prawnie chronionej tajemnicy zawodowej ( art. 83 § 1 i 2 kpa)
Organ, który nałożył karę grzywny, może na wniosek ukaranego, złożony w ciągu siedmiu dni od daty otrzymania zawiadomienia o ukaraniu, uznać za usprawiedliwioną nieobecność lub odmowę zeznania, wydania opinii albo okazania przedmiotu oględzin i zwolnić od kary grzywny. Na odmowę zwolnienia od kary służy zażalenie. (art. 88 § 2 kpa)
Ukaranie grzywną nie wyklucza możności zastosowania do opornego świadka środków przymusu przewidzianych w przepisach szczególnych. (art. 88 § 3 kpa)
ZAWIESZENIE POSTĘPOWANIA
Organ administracji publicznej zawiesza postępowanie w przypadkach określonych w art. 97 § 1 kpa
Gdy ustąpiły przyczyny uzasadniające zawieszenie postępowania, organ administracji publicznej podejmuje postępowania z urzędu lub na żądanie strony. (art. 97 § 2 kpa)
O postanowieniu w sprawie zawieszenia albo podjęcia postępowania organ administracji publicznej zawiadamia strony. Na postanowienie w sprawie zawieszenia albo odmowy podjęcia zawieszonego postępowania służy stronie zażalenie. (art. 101 § 1 i 3 kpa)
Organ administracji publicznej może zawiesić postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społecznemu.(art. 98 § 1 kpa)
Jeżeli w okresie trzech lat od daty zawieszenia postępowania żadna ze stron nie zwróci się o podjęcie postępowania, żądanie wszczęcia postępowania uważa się za wycofane. (art. 98 § 2 kpa)
WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA
W sprawie, która została zakończona ostateczną decyzją wznawia się postępowanie jeżeli zachodzi jedna z przyczyn wznowienia postępowania wymienionych w art. 145 § 1, 145a § 1, 145 aa § 1 i 145 b § 1 kpa
Podanie o wznowienie postępowania wnosi się do organu, który wydał w sprawie decyzję w pierwszej instancji, w terminie jednego miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia postępowania.
W sytuacji, w której podstawą wznowienia jest to, że strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu, termin do złożenia podania biegnie od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji. (art. 148 kpa)
W sytuacji określonej w art. 145a § 1, 145 aa § 1 i 145 b § 1 kpa skargę o wznowienie postępowania wnosi się odpowiednio w terminie określonym w art. 145a § 2, 145 aa § 2 i 145 b § 2 kpa.
MILCZĄCE ZAŁATWIENIE SPRAWY
Sprawa może być załatwiona milcząco, jeżeli przepis szczególny tak stanowi.
Sprawę uznaje się za załatwioną milcząco w sposób w całości uwzględniający żądanie strony, jeżeli w terminie miesiąca od dnia doręczenia żądania strony właściwemu organowi administracji publicznej albo innym terminie określonym w przepisie szczególnym organ ten:
1) nie wyda decyzji lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie (milczące zakończenie postępowania) albo
2) nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji (milcząca zgoda).
(art. 122a kpa)
Na wniosek strony organ administracji publicznej, w drodze postanowienia, wydaje zaświadczenie o milczącym załatwieniu sprawy albo odmawia wydania takiego zaświadczenia.
Na w/wym. postanowienie przysługuje zażalenie.
(art. 122f § 1 i 2 kpa)
POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE
Organ administracji publicznej załatwia sprawę w postępowaniu uproszczonym, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Postępowanie uproszczone może dotyczyć interesu prawnego lub obowiązku tylko jednej strony, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej.
W sprawie rozpoznawanej w postępowaniu uproszczonym stosuje się przepisy o milczącym załatwieniu sprawy, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.(art. 163b kpa)
W postępowaniu uproszczonym strona może wnieść podanie z wykorzystaniem urzędowego formularza, w którym wskazuje okoliczności mające znaczenie dla sprawy oraz przedstawia dowody wraz z żądaniem wszczęcia postępowania.
W sprawie wszczętej na skutek podania złożonego z wykorzystaniem urzędowego formularza nie jest dopuszczalne późniejsze zgłaszanie przez stronę nowych żądań.
(art. 163c § 1 i 4 kpa)
Postępowanie dowodowe jest ograniczone do dowodów zgłoszonych przez stronę, łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania, oraz dowodów możliwych do ustalenia na podstawie danych, którymi dysponuje organ prowadzący postępowanie. (art. 163e § 1 kpa)
Postanowienia wydane w postępowaniu uproszczonym można zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji, z wyjątkiem postanowień wydanych po wydaniu decyzji, postanowień o zawieszeniu lub odmowie podjęcia zawieszonego postępowania oraz postanowień, w odniesieniu do których możliwość ich zaskarżenia przewidują przepisy szczególne. (art. 163 g kpa)